Το Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Μητροπολίτη Ιουστίνου

Ἀγαπητά μου πνευματικά παιδιά,

“τό μέγα τῆς εὐσεβείας μυστήριον” (Α’ Τιμ. 3,16): ἡ ἐνανθρώπηση, δηλαδή, τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ τήν ὕψιστη ἔκφραση ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Ὁ Θεός Πατέρας, ἐξαιτίας τῆς τελείας ἀγάπης Του γιά τόν ἄνθρωπο, ἀπέστειλε τόν Υἱόν Του τόν μονογενῆ στόν κόσμο, γιά νά σωθεῖ ὁ κόσμος διά τοῦ Υἱοῦ Του. Ὁ δέ Υἱός, ὑπακούοντας ἀπόλυτα στόν Θεό Πατέρα, ἔγινε ἄνθρωπος, “ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου” καί εἰσῆλθεν, ὡς Θεάνθρωπος, μέσα στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου, “ὥστε κάθε ἕνας, πού πιστεύει σέ Αὐτόν, νά μή χάνεται, ἀλλά νά ἔχει ζωή αἰώνια” (Ἰωάν. 3,16).

Παράλληλα, ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ ἔκφραση τῆς ἄκρας ταπείνωσης τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ. Θεός ὤν ὁ Υἱός, προσλαμβάνει τήν ἀνθρώπινη φύση, γίνεται ὅμοιος μέ ἐμᾶς, ἐκτός ἁμαρτίας, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία. Ὅπως γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στούς Φιλιππησίους, ὁ Υἱός, ὑπακούοντας μέ τέλεια ὑπακοή στόν Θεό Πατέρα, “ἐξουθένωσε-ἄδειασε τόν ἑαυτό του, μέ τό νά λάβει τήν μορφή δούλου, μέ τό νά ἔλθει πρός ἐμᾶς μέ τήν μορφή τῶν ἀθρώπων” (Φιλιπ. 2,7). Πόσο, στ’ ἀλήθεια, εἶναι συγκλονιστικό τό ρῆμα “ἐκένωσε-ἄδειασε-ἐξουθένωσε”, τό ὁποῖο χρησιμοποιεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά ἐκφράσει τό μέγεθος τῆς ταπείνωσης τοῦ Χριστοῦ! Ταπεινώνεται ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, κενοῦται, ἐξουθενώνεται, ἀδειάζει, μέ τή θέλησή Του, ἀπό ἀγάπη γιά τόν ἄνθρωπο, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο!

Αὐτήν τήν τελεία ταπείνωση τοῦ Υἱοῦ σχολιάζει, μέ θαυμασμό, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, σέ ὁμιλία του Περί τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου. Γράφει: “Εἶδε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ὅτι καταστρεφόταν τό λογικό γένος τῶν ἀνθρώπων καί κυριαρχεῖ πάνω τους μέ τήν φθορά ὁ θάνατος. Εἶδε ὅτι ἡ ἀπειλή γιά τήν παράβαση ἐνίσχυε τήν φθορά πάνω μας. Εἶδε ὅτι ἦταν ἀδύνατον νά καταργηθεῖ ἡ φθορά καί ὁ θάνατος, πρίν ξεπληρωθεῖ ἡ ποινή τοῦ νόμου. Εἶδε, ἀκόμη, καί τό ἀσυμβίβαστο πρός τή δημιουργικότητα, ὅτι, δηλαδή, ἐνῶ Αὐτός δημιουργοῦσε, τά πλάσματα καταστρέφονταν. Εἶδε, ὅμως, καί τήν ὑπερβολική κακία τῶν ἀνθρώπων, ὅτι, σιγά – σιγά, τήν αὔξησαν σέ βάρος τους, σέ ἀβάστακτο βαθμό. Εἶδε, τέλος, ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εὐθύνονται γιά τό γεγονός τοῦ θανάτου. Βλέποντας ὅλα αὐτά, σπλαγχνίσθηκε τό ἀνθρώπινο γένος καί λυπήθηκε γιά τήν ἀδυναμία μας. Καταδέχθηκε τή δική μας φθορά, χωρίς νά ὑποφέρει τήν κυριαρχία τοῦ θανάτου. Προσλαμβάνει ἀνθρώπινο σῶμα γιά τόν ἑαυτό του καί, μάλιστα, ὄχι διαφορετικό ἀπό τό δικό μας”.
Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο προκάλεσε τήν ἄκρα ταπείνωση τῆς Ἐνανθρωπήσεως. Πόσο ὄμορφα περιγράφει αὐτό τό συγκλονιστικό γεγονός ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: “Αὐτός ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, νικημένος ἀπό τήν ἀγάπη του γιά ἐμᾶς, θέλησε νά μᾶς σώσει καί νά μᾶς ἀναπλάσει, μέ τό νά γεννηθεῖ τέλειος ἄνθρωπος, ὅπως εἴμαστε καί ἐμεῖς, μένοντας, ὅμως, ἀναλλοίωτα Θεός”. Πόσο σπουδαία εἶναι αὐτή ἡ θεολογική θέση τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου! Ὁ Θεός, νικιέται ἀπό τήν ἀγάπη Του γιά ἐμᾶς! Νικιέται ὁ Θεός ἀπό τήν ἀγάπη Του γιά τόν ἄνθρωπο και, Θεός ὤν, ταπεινώνεται καί γίνεται Θεάνθρωπος. Τί ἀσύλληπτο μεγαλεῖο! Τί μέγεθος θείας ἀγάπης!

Ἀγάπη καί ταπείνωση. Δύο θεῖες ἐνέργειες, οἱ ὁποῖες ὁρίζουν τό μεγαλεῖο τῆς ἐνανθρώπησης τοῦ Θεοῦ. Δύο θεῖες ἐνέργειες, πού ἀποτελοῦν δωρεές τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Δωρεές πού ὁρίζουν τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη ὡς θεῖο δημιούργημα καί, παράλληλα, καθορίζουν τή σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο. Φυσικά, ἡ ἀγάπη καί ἡ ταπείνωση βιώθηκαν, σέ τέλειο βαθμό, μόνον ἀπό τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ. Ἐμεῖς ἀτελῶς ἀγαποῦμε, ἀτελῶς καί ταπεινωνόμαστε. Ὅμως, αὐτό δέν σημαίνει ὅτι ἀδυνατοῦμε, ἔστω μερικῶς καί ἀτελῶς, νά ζήσουμε μέ ἀγάπη καί ταπείνωση. Ὅπως γράφει ὁ σύγχρονός μας Ἕλληνας διανοούμενος, Σταῦρος Ζουμπουλάκης, “Ἡ κένωσις, ἡ ἑκούσια πτωχεία τοῦ Πλουσίου καί ἡ ἠθελημένη ἀδυναμία τοῦ Δυνατοῦ, ἀνήκει μόνον στόν Θεό, εἶναι τό ἀκατανόητο μυστήριο τῆς θείας ἀγάπης. Ὡστόσο, ἡ κενωτική κίνηση ὁρίζει, γιά ὅλους μας, τόν τρόπο τῆς ἀγάπης. Ἡ ἀγάπη εἶναι κενωτική καί ὁ παντοτινός τύπος καί ὑπογραμμός της εἶναι ἡ κένωση τοῦ Χριστοῦ. Μέ ἄλλα λόγια, ἀγάπη δέν σημαίνει νά κρατήσεις σάν λάφυρο αὐτό πού ἔχεις, οὔτε, πολύ περισσότερο, νά ἀποκτήσεις καί ἄλλα λάφυρα, ἀλλά νά δώσεις, δηλαδή νά χάσεις, νά χάσεις ἀκόμα καί τή ζωή σου. Ἡ ἀγάπη εἶναι θυσία”.

Ἀγαπητά μου πνευματικά παιδιά,

στόν κόσμο πού ζοῦμε, στόν κόσμο μας, μιλοῦμε πολύ γιά τήν ἀγάπη. Ἐλάχιστα, ὅμως, μιλοῦμε γιά τήν ταπείνωση. Ὅμως, ἀγάπη, χωρίς ταπείνωση, εἶναι ἀγάπη ἐγωκεντρική καί φίλαυτη, ἀλλά καί ταπείνωση, χωρίς ἀγάπη, εἶναι ταπείνωση αὐτοκαταστροφική καί ἄρρωστη. Ἔχοντας, λοιπόν, ἔλλειμμα ἀγάπης καί ταπείνωσης, ἀγαποῦμε ἐγωιστικά καί ταπεινωνόμαστε αὐτοκαταστροφικά. Δυστυχῶς, τήν ἀγάπη τήν ἀλλοιώσαμε καί τήν μεταβάλαμε σέ ἐγωιστική κτητικότητα καί τήν ταπείνωση τήν θεωροῦμε ἀδυναμία. Καί φυσικά, σέ ἕναν κόσμο πού εὐτελίζει τήν ἀγάπη καί πού μιλᾶ συνεχόμενα γιά τήν ἀξία τῶν “σκληρῶν” καί δυνατῶν, “οὐκ ἔστι τόπος ἐν τῷ καταλύματι” (Λκ. 2, 7) γιά τήν ἀγάπη καί τήν ταπενωση.

Τά ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου τά βιώνουμε μέ τόν πιό τραγικό τρόπο. Τά διαζύγια συνεχῶς αὐξάνονται, οἱ φόνοι ἀδυνάτων πολλαπλασιάζονται, ἡ ἀδιαφορία γιά τίς ἀνάγκες τοῦ πλησίον πλεονάζει, ὁ πλοῦτος συγκεντρώνεται στούς λίγους, ἡ βία γίνεται καθημερινότητα, ὁ ρατσισμός, ἡ δουλεία, ἡ ἐκμετάλλευση σηματοδοτοῦν, δυστυχῶς, τόν κοινωνικό μας βίο.

Ἀγαπητά μου πνευματικά παιδιά,

γράφοντας ὅλα αὐτά, σκέπτομαι μέ πόνο, πόσο ἔχουμε ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τήν ἀγάπη καί τήν ταπείνωση πού ἀνέτειλε ἀπό τό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ! Πόσο ἔχουμε βγάλει τόν Χριστό ἀπό τή ζωή μας. Πόσο 2021 χρόνια, μετά τήν γέννησή Του, ὁ Χριστός παραμένει, καί γιά ἐμᾶς, ὁ ἄγνωστος Θεός. Πόσο ἐμεῖς, οἱ λεγόμενοι πιστοί, ἔχουμε κακοποιήσει τίς θεῖες δωρεές τῆς ἀγάπης καί τῆς ταπείνωσης οὕτως, ὥστε οἱ ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας νά μήν ἀναγνωρίζουν, στά πρόσωπά μας, τόν ταπεινό καί πρᾶο Ἰησοῦ. Νομίζω ὅτι ἡ σημερινή ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων ἀποτελεῖ χρυσή εὐκαιρία αὐτοκριτικῆς. Αὐτοκριτικῆς, πού μπορεῖ νά εἶναι ἐπώδυνη, ὅπως μία γέννα, εἶναι ὅμως σωτήρια. Αὐτοκριτική γιά τό ἄν ἀγαποῦμε, γιά τό πῶς ἀγαποῦμε, γιά τό ἄν ταπεινωνόμασθε, γιά τό πῶς ταπεινωνόμασθε, γιά τό ἄν ἡ ἀγάπη μας εἶναι μπολιασμένη μέ τήν ταπείνωση καί πόσο ἀπαλλαγμένη εἶναι ἀπό τόν ἐγωισμό. Καί, κυρίως, αὐτοκριτική, γιά τό ἐάν ὁ Χριστός γεννήθηκε στήν καρδιά μας, ζεῖ στήν καρδιά μας, φωτίζει τήν ὕπαρξή μας, νοηματοδοτεῖ τή ζωή μας, μέ τήν ἀγάπη καί τήν ταπείνωσή Του.

Τά φετινά Χριστούγεννα ἄς ἀποτελέσουν τήν ἁγία εὐκαιρία γιά ὅλους μας, νά βιώσουμε τό μεγαλεῖο τῆς ταπεινῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο. Καί βιώνοντας, μέ τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, αὐτήν τήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά ἐμᾶς, ἄς τήν ἀντιπροσφέρουμε στούς ἀδελφούς μας, ὡς προσφορά καί θυσία γι’ αὐτούς. Στ’ ἀλήθεια, δέν ὑπάρχει πιό γλυκιά ἐμπειρία γιά τόν ἄνθρωπο, ἀπό τό νά ζεῖ καί νά προσφέρει τήν ταπεινή ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ. Τότε πραγματικά ζεῖ ὡς ἀληθινός ἄνθρωπος. Ἄνθρωπος, γιά τόν ὁποῖον ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος!
Χρόνια πολλά κι εὐλογημένα.

Μέ πατρικές ἑόρτιες εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης καί Πνευματικός Πατέρας σας
† Ο ΝΕΑΣ ΚΡΗΝΗΣ & ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ