Σαν σήμερα…”δυστυχώς επτωχεύσαμεν”
Στις 10 Δεκεμβρίου 1893, η Ελλάδα έζησε μια από τις πιο δραματικές στιγμές της οικονομικής της ιστορίας. Στην ελληνική Βουλή, ο τότε Πρωθυπουργός, Χαρίλαος Τρικούπης, ανακοίνωσε το περίφημο «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν», δηλώνοντας την αδυναμία της χώρας να αποπληρώσει τα βαρύτατα χρέη της. Ήταν η αρχή μιας περιόδου οικονομικής κρίσης και διεθνούς εποπτείας που θα σημάδευε την ελληνική οικονομία για δεκαετίες.
Η δεκαετία του 1880 χαρακτηρίστηκε από ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και δημόσιων έργων υπό την ηγεσία του Τρικούπη. Η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου, η επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου και η αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας ήταν μερικά από τα έργα που στόχευαν να φέρουν την Ελλάδα στον ρυθμό των ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών κρατών.
Όλα αυτά, όμως, χρηματοδοτήθηκαν με δάνεια. Μεταξύ 1879 και 1890, η Ελλάδα σύναψε οκτώ εξωτερικά και πέντε εσωτερικά δάνεια. Οι συσσωρευμένες υποχρεώσεις σε συνδυασμό με την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, όπως η σταφιδική κρίση, οδήγησαν σε δημοσιονομική ασφυξία.
Το 1893, ο Τρικούπης επανήλθε στην εξουσία με στόχο να αναχρηματοδοτήσει το χρέος. Όμως, οι δανειστές έθεσαν σκληρούς όρους, με τους τόκους των δανείων να φτάνουν το 30% της αξίας τους. Η αντιπολίτευση και η κοινή γνώμη αντέδρασαν έντονα, και το εγχείρημα απέτυχε.
Παρά τη χρεοκοπία, ο Χαρίλαος Τρικούπης παραμένει μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Εισήγαγε την «αρχή της δεδηλωμένης», που κατοχύρωσε τον κοινοβουλευτικό έλεγχο της κυβέρνησης, και υπήρξε πρωτοπόρος σε έργα υποδομής και εκσυγχρονισμού.
Η φράση του «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» παραμένει επίκαιρη, υπενθυμίζοντας τα διαχρονικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας: τη συνεχή εξάρτηση από εξωτερικό δανεισμό, την κακοδιαχείριση και τις πολιτικές που προκαλούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Μετά τη χρεοκοπία, η Ελλάδα τέθηκε υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, ένα καθεστώς που διατηρήθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1950. Ο Τρικούπης, βαθύτατα απογοητευμένος, αποχώρησε από την πολιτική σκηνή το 1895 με την πικρή φράση «Ανθ’ ημών, Γουλιμής. Καληνύχτα σας».
