Εκδήλωση μνήμης στο Μεσημέρι για το Ατα Παζάρ

Κυριακή 4 Ιουλίου στο Μεσημέρι. Είναι ώρα για την εκδήλωση μνήμης στο Ατα Παζάρ, με μνημόσυνο πεεσόντων, επιμνημόσυνη δέηση και ομιλία από τον κ. Ιορδάνη Παπαδόπουλο.

Το Ατά Παζάρ ήταν επαρχία της Νικομήδειας της Μικράς Ασίας. Τα Ελληνικά χωριά που κατοικήθηκαν από Ελληνοπόντιους ήταν τα: Κεστανέ Μπυνάρ, Κιραζλή, Καρά Μπελίτ, Τσοπάν Γιατάκ, Κουρούτερε, Πάραλη, Γενή Νταγ, Αρτίζπελη, Γιασλίκεσκιτ, Σούπατακ, Κουρούμεσε, Τσαλτάβαζ και Άχτας.

Αυτά τα χωριά αποτελούσαν την επαρχία του Ατά Παζάρ που ονομαζόταν Καράσου. Αρκετοί Έλληνες Πόντιοι κάτοικοι αυτών των χωριών μετακινήθηκαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μεταξύ Προύσας και Νικομήδειας. Ο συνολικός Ελληνικός Ποντιακός πληθυσμός της Νικομήδειας πρίν την ανταλλαγή ανερχόταν σε 15.000 ψυχές. Ο υπόλοιπος Ελληνικός πληθυσμός στην περιοχή ανερχόταν στις 700.000 ψυχές επι συνόλου κατοίκων 400.000.

Η καταγωγή των εκτός συνόρων Ελλήνων Ποντίων κατοίκων του Ατά Παζάρ, ήταν η Κορόνιξα της Τραπεζούντος. Η μετακίνηση τους από την Κορόνιξα έγινε το 1840 εξ αιτίας πολύ δύσκολων και χαλεπών εποχών που περνούσαν εκεί. Αρχικά κατευθύνθηκαν προς την περιοχή των Κοτυώρων και εγκαταστάθηκαν στην επαρχία της Φάτσας και συγκεκριμένα στο χωριό Μπουλαμάν όπου έμειναν επι σαράντα χρόνια.

Η ζωή τους στο Μπουλαμάν ήταν δύσκολη. Τους είχε δοθεί ελάχιστη γη προς καλλιέργεια. Αναγκάστηκαν λοιπόν να νοικιάζουν τσιφλίκια από τους τούρκους. Όμως οι τούρκοι ήταν άδικοι. Άφηναν τα κοπάδια τους ελεύθερα και τα ζωντανά τους καταπατούσαν τα χωράφια και κατέτρωγαν τις καλλιέργειες και τους κόπους των φτωχών Ελλήνων. Αυτό προκαλούσε συχνά προστριβές ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους. Αυτή η αντιπαλότητα επιτάθηκε επι 40 χρόνια δηλαδή ως το 1880.

Τότε ξέσπασε άγρια συμπλοκή μεταξύ τους και αυτό έδωσε το έναυσμα για το διωγμό των Ελλήνων οι οποίοι μη αντέχοντας αυτές τις συμπεριφορές και αδικίες, οπλίστηκαν και βγήκαν στα βουνά. Οι οθωμανικές αρχές τους επικηρύσσουν. Η κατάληξη ήταν να συνθηκολογήσουν με έντιμους όρους υπέρ των Ελλήνων Ποντίων. Στους εξεγερμένους είχε δοθεί αμνηστία μετά από χρηματισμό της τουρκικής κυβέρνησης. Σε αυτό συνέβαλε ο τότε νομάρχης Σαμψούντας ο οποίος με ενέργειες του προς τον διοικητή Τραπεζούντος επέτυχε την αμνηστία.

Μετά τη χορήγηση της αμνηστίας ήταν αδύνατο οι αμνηστευθέντες να επιστρέψουν στους τόπους της κατοικίας τους γιατί η ατμόσφαιρα ήταν πολύ αρνητική και ηλεκτρισμένη και οι συμπλοκές με τους τούρκους ήταν πολύ εύκολο να αναζωπυρωθούν. Μερικοί εξ’ αυτών μπόρεσαν να συμβιβαστούν. Εκατό οικογένειες όμως με επικεφαλής το θρυλικό παπα Γιάννη Παπαδόπουλο, αγωνιστή ιερέα, αναγκάζονται να ξεριζωθούν από την πατρίδα τους, τον Πόντο και αφήνουν για πάντα την Φάτσα.Το 1880, εκατό οικογένειες πορεύονται μέρες ολόκληρες. Περνούν τα σύνορα του Πόντου και πορεύονται προς τη Νικομήδεια. Αποφάσισαν τελικώς και εγκαταστάθηκαν στην περιφέρεια του Ατά Παζάρ όπου παρέμειναν μέχρι το 1922. Η περιοχή του Καράσου όπου εγκαταστάθηκαν ήταν ορεινή και αναγκάστηκαν να την εκχερσώσουν. Η γή μετατράπηκε σε καλλιεργήσιμη.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης: