Παράκληση της Παναγίας της Τριχερούσας στον Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Επανομής
Σήμερα Τετάρτη 2 Ιουνίου 2021 στις 19:00 ο Εσπερινός και η Παράκληση της Παναγίας της Τριχερούσας.
Σας περιμένουμε όλους , για να ενώσουμε τις προσευχές μας προς την Παναγία μητέρα μας και μητέρα όλου του κόσμου!!!
Ἦχος δ΄
Ταχεῖαν βοήθειαν, ἐν πειρασμοῖς χαλεποῖς, προσπίπτοντες Ἄχραντε, τῇ σῇ θερμῇ ἀρωγῇ, εὑρίσκοντες πάντοτε, ὕμνον εὐχαριστίας, σοί προσάδομεν πόθῳ, πίστει παρεστηκότες, τῇ σεπτῇ σου Εἰκόνι, Παρθένε Τριχερούσα, ἡμῶν καταφύγιον.
Η Παναγία Τριχερούσα είναι απ’ τις πιο φημισμένες θαυματουργές εικόνες που τιμούνται στο Αγιο Όρος. Τα αντίγραφα αυτής της εικόνας είναι αμέτρητα, κυρίως στη Σερβία, στα Βαλκάνια και στη Ρωσία, όπου σημειώνουμε κυρίως εκείνη που παρήγγειλε ο πατριάρχης Νίκων το 1663 και που τοποθετήθηκε στο μοναστήρι τής Ανάστασης, το λεγόμενο «της Νέας Ιερουσαλήμ» κοντά στη Μόσχα.
Οί Ρώσοι τη γιορτάζουν τουλάχιστον δυό φορές στο ημερολόγιό τους: στις 28 Ιουνίου και στις 18 Ιουλίου. Οι Σέρβοι την τιμούν από αμνημόνευτο καιρό και πολλές απ’ τις εκκλησίες τους πήραν την επωνυμία της Παναγίας Τριχερούσας.
Για τους ειδήμονες της τέχνης, η εικόνα είναι έργο έλληνα αγιογράφου του 14ου αι., για τους μοναχούς όμως του Αγίου Όρους πρόκειται για εικόνα του αγίου Λουκά, που βρέθηκε στη Δαμασκό την εποχή του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού (8ος αι.) και στον οποίο έκανε το θαύμα να του αποκαταστήσει το κομμένο του χέρι. Ο άγιος τη μετέφερε κατόπιν μαζί του στη λαύρα του Αγίου Σάββα, κοντά στα Ιεροσόλυμα, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Όταν πέθανε, το 749, η εικόνα παρέμεινε στο μοναστήρι ως το 13ο αι., οπότε ο ηγούμενος τη δώρισε στο Σέρβο μητροπολίτη, που λεγόταν επίσης Σάββας (+ 1237) και που βρισκόταν για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Όταν αυτός επέστρεψε στην πατρίδα το δώρισε στον αδελφό του Στέφανο Νεμάνια, βασιλιά της Σερβίας, συστήνοντάς του να τη φυλάξει προσεκτικά και να την τιμήσει ως ξεχωριστό θησαυρό της οικογένειας. Αργότερα, μετά την εξάλειψη της δυναστείας και την τουρκική κατάληψη της Σερβίας, ή εικόνα μεταφέρθηκε στο ’γιο Όρος ενώ εν τω μεταξύ είχε γίνει ακόμη πιό ξακουστή λόγω των πολλών νέων θαυμάτων και τοποθετήθηκε στη μονή Χιλανδαρίου, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Η αφήγηση που ακολουθεΐ, και που αναφέρεται στον Ιωάννη το Δαμασκηνό, εξηγεί την παρουσία του τρίτου χεριού, το οποίο φαίνεται πάνω στην εικόνα μας. Είναι τμήμα του Βίου του αγίου που γράφτηκε, όπως φαίνεται, από κάποιο Ιωάννη και ανήκει στο 10ο αιώνα. Βασίζεται σ’ ένα αληθινό γεγονός και ακριβέστερα στο δραστήριο αγώνα τοϋ αγίου για την υπεράσπιση τών Ιερών εικόνων μετά το εικονομαχικό διάταγμα που εκδόθηκε μεταξύ του 726 και του 730 απ’ τον αυτοκράτορα Λέοντα τον Ίσαυρο . Ο Λέων, πολύ ερεθισμένος απ’ αυτή τη συμπεριφορά, είχε προσπαθήσει να τιμωρήσει το Δαμασκηνό, ο οποίος όμως βρισκόταν σε αραβικό έδαφος, έξω δηλ. απ’ τη δική του δικαιοδοσία. Βρήκε έτσι ένα τέχνασμα: έστειλε στη Δαμασκό πλαστές επιστολές που κατηγορούσαν τον Ιωάννη ότι συνωμοτούσε κατά του ηγεμόνα της δυναστείας των Ομμεύαδών, που ήταν φίλος και προστάτης του. Ο Χαλίφης, αν και εκτιμούσε πολύ την οικογένεια του κατηγορούμενου, πήρε στα σοβαρά την πληροφορία: έβαλε να κόψουν το δεξί χέρι του Ιωάννη κι έδωσε διαταγή να το κρεμάσουν στη δημόσια πλατεία ως παράδειγμα προς αποφυγή.
Όταν νύχτωσε �συνεχίζει η αφήγηση� ο Ιωάννης πήγε στην εκκλησία. Γονάτισε μπροστά στην εικόνα της Θεοτόκου. Απ ήγγειλε με δάκρυα την προσευχή που ήδη αναφέραμε και μετά αποκοιμήθηκε. Η Θεοτόκος του εμφανίστηκε σε όνειρο λέγοντας: «Το χέρι σου θεραπεύτηκε, πραγματοποίησε λοιπόν χωρίς αναβολή το τάμα που έκανες στην προσευχή σου». Ξυπνώντας, ο Ιωάννης αντιλήφθηκε ότι είχε θεραπευτεί. Σηκώθηκε λοιπόν και με τα χέρια σηκωμένα ψηλά έψαλε τον ύμνο «Η δεξιά σου…» που τοποθετήσαμε απέναντι απ’ την εικόνα.
Αναγνωρίζοντας τη θεϊκή επέμβαση, ο ηγεμόνας της Δαμασκού αποκατέστησε τον Ιωάννη στην εργασία και στο αξίωμά του. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς την Ευεργέτρια του, ο Δαμασκηνός έβαλε να κάνουν ένα αφιερωματικό χέρι από ασήμι και το κρέμασε στην εικόνα δίπλα στο χέρι της Θεοτόκου. Μερικοί υποστηρίζουν ότι είχε βάλει να ζωγραφίσουν ένα χέρι πάνω στην ίδια εικόνα, απ’ όπου και της δόθηκε η επωνυμία Τριχερούσα . Στη συνέχεια, η εικόνα ακολούθησε τον άγιο στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα, για να πάρει αργότερα το δρόμο προς τη Σερβία και το ’γιο Όρος.
Georges Gharib, Οι εικόνες της Παναγίας, Ιστορία και λατρεία, εκδ. Τέρτιος, σελ. 183-185.
