Ημέρα μνήμης… Ο Πόντος ζει!

Η Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου καθιερώθηκε το 1994 με απόφαση της Βουλής των Ελλήνων και τιμάται κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου.

Στις 19 Μαΐου 1919, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και δρομολόγησε τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντιακού Ελληνισμού, η οποία έγινε στο πλαίσιο του Απελευθερωτικού Αγώνα των Τούρκων κατά των Δυτικών (Αγγλογάλλων, Ιταλών, Ελλήνων), που κατείχαν εδάφη της Μικράς Ασίας. Από 200.000 έως 350.000 είναι οι Ελληνoπόντιοι, που εξολοθρεύτηκαν από τους Νεότουρκους κατά την περίοδο 1916-1923, σ’ ένα σύνολο 750.000 περίπου.

Στις αρχές του 1991, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ αποδέχτηκε ομόφωνα πρόταση του προέδρου του Ανδρέα Παπανδρέου, ύστερα από επιστολή των ποντίων βουλευτών του κινήματος, για την κατάθεση πρότασης νόμου για την επίσημη αναγνώριση από τη Βουλή της γενοκτονίας των Ποντίων και την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων». Έτσι, την 1η Απριλίου 1992, 22 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου, η οποία ουδέποτε προωθήθηκε για συζήτηση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 1993, η πρόταση νόμου επανακατατέθηκε στη Βουλή στις 9 Δεκεμβρίου 1993 και ψηφίστηκε ομόφωνα από το σώμα στις 24 Φεβρουαρίου 1994. O νόμος 2193/94, που δημοσιεύτηκε στις 11 Μαρτίου 1994 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Φύλλο 32 Α’) καθιερώνει την 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Το χρονικό της εξόντωσης

Η εξόντωση των Ποντίων άρχισε με τη σύλληψη προκρίτων (δημοσιογράφων, δικηγόρων, εμπόρων, μητροπολιτών, ιερέων, δασκάλων) την καταδίκη τους με στημένες δίκες σε θάνατο και εκτέλεση.

Ακολούθησαν ομαδικές εκτελέσεις σε πόλεις και χωριά, στρατολόγηση των ανδρών στα διαβόητα «Αμελέ Ταμπουρού» στην ουσία Τάγματα εξοντώσεώς τους, και τέλος τους ηλικιωμένους και τα γυναικόπαιδα που έστελναν στην εξορία, σε πολυήμερες πορείες στην ενδοχώρα για να του αφανίσουν.

Και το πιο φρικτό: τους κάτοικους δυο χωριών, Πάτλαμα και Μάλαχα, τους έβαλαν μέσα στην εκκλησιά του Αγίου Γεωργίου και τους έκαψαν ζωντανούς!

Αραδιασμένα τα πτώματα χριστιανών που έκαψαν ζωντανούς μέσα στην εκκλησιά τους κατοίκους των χωριών Πάτλαμα και Μάλαχα Κερασούντος.

Η εκρίζωση του Ποντιακού Ελληνισμού αποτέλεσε εθνική καταστροφή.

Ελληνικές πόλεις με συνεχή, αδιάκοπη ζωή και πολιτισμό 27 και πλέον αιώνων, διεκόπη και κατεστράφη, ενώ ιδρύματα, σχολεία και εκκλησιές έκλεισαν κι ερημώθηκαν.

Συνολικά κατεστράφησαν, 815 Κοινότητες, 1.134 εκκλησίες, 960 σχολεία ενώ 353.000 κάτοικοι εσφάγησαν ή πέθαναν από τις κακουχίες και την πείνα.

Οι Έλληνες του Πόντου, σύμφωνα με υπεύθυνους υπολογισμούς επιστημόνων, άφησαν πίσω τους κτηματική περιουσία, άνω των 25 εκατ. χρυσών τουρκικών λιρών, ενώ η κινητή περιουσία που εγκατέλειψαν στα χέρια των Τούρκων (έπιπλα, κοσμήματα, ενδύματα, γραμμάτια, χρεόγραφα, χρήματα κ.λπ.) σε 89.950.000 χρυσές τουρκικές λίρες.

Συνολικά σε 115 εκατ. χρυσές τουρκικές λίρες, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η αξία από εισοδήματα κτημάτων, κοινοτικών, μοναστηριακών και εθνικών περιουσιών, σχολείων, εκκλησιών και ιδρυμάτων.

Πτώματα παντού! Οι συνοδοί Τούρκοι δεν επιτρέπουν να τα θάβουν και γίνονται βορά στα στους λύκους, στα τσακάλια και τους γυπαετούς…
Η Συνθήκη της Λωζάνης επέβαλε τον ξεριζωμό των επιζώντων Ποντίων, που άφησαν πίσω τους, σπαρμένα χωράφια, κοπάδια ζώων, νοικοκυρεμένα σπίτια και τα κόκαλα των προγόνων τους.

Πήραν μόνο λίγα ρούχα, τις εικόνες των Αγίων και τις μνήμες τους και ήρθαν στην Ελλάδα, με πάντα στα χείλη την φράση «Τραβήξαμε του Χριστού τα Πάθη» κι εκείνο που γεννά ελπίδα: «Η Ρωμανία κι αν επέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο…»